Ponieważ powyższe pytania są ostatnio w moim życiu obecne ze zdwojoną siłą, postaram się na nie odpowiedzieć w kilku postach . Robię to (o zgrozo!) dla Twojego i mojego dobra. Po pierwsze nie chcę przynudzać. Po drugie, mam niestety w zwyczaju poprawiać jeden tekst kilkanaście razy, więc pisząc na tak obszerny i ważny dla mnie temat, musiałabym za jednym zamachem stworzyć jakiś opasły elaborat, co również nierozerwalnie wiąże się z punktem pierwszym. Po trzecie, uczę się korzystać z metody małych kroków. Dobra. Koniec śpiewki.
Żyjemy w świecie dualizmów i kategoryzacji. Co do tego nie ma najmniejszej wątpliwości. Od małego uczymy się postrzegać rzeczywistość w danych schematach, dodatkowo oceniając je przez własne, często zamglone szkło. Nie będę wielkim odkrywcą, gdy napiszę, że oceniamy nasz świat przez różne filtry- w zależności od płci, kultury, narodowości, wychowania, religii itd. Dziś wezmę pod lupę nieco śmieszny przykład dotyczący kultury jedzenia.
Wyobraźcie sobie taką scenę: uroczysta kolacja, goście, suto zastawiony stół. Posiłek dobiega końca. Nagle ktoś z biesiadników ochoczo wydaje z siebie długi i wpadający w rezonans dźwięk beknięcia. Konsternacja, zażenowanie, kłopotliwe uśmieszki i spojrzenia pozostałych? W naszej kulturze, jak najbardziej, tak. Za to u Arabów,czy Hindusów taki zwyczaj jest wyrazem uznania dla specjałów przygotowanych przez gospodarza.
Ciesze się,jeśli rozbawił Cię powyższy przykład. Teraz jednak zdystansujmy się nieco i spróbujmy odpowiedzieć sobie na pytanie. Kto w takim razie ma rację w tym "bekaniu?" ;)
Otóż -realnie rzecz biorąc- nikt. To tylko zaprogramowany kulturowo kod, który uruchamiamy w danej sytuacji i w danym regionie . O kodach mówi zarówno psychologia poznawcza, fizyka kwantowa, duchowość oraz inne dziedziny wiedzy, które często przenikają obszary naukowe i te, które brane są tylko "na wiarę i intuicję". Jako,że nie chcę nikogo przekonywać do konkretnych poglądów postaram się znaleźć punkt wspólny tych rozważań.
Wróćmy (obiecuję,że dosłownie: na chwilę) do sytuacji przy stole. Na przeciwko siebie siedzą ludzie z dwóch różnych kultur np.polskiej i hinduskiej. Gdy pierwszemu z nich wymsknie się głośny upust powietrza zgromadzonego w trzewiach, ten drugi obierze to za dobrą monetę myśląc, że Polakowi po prostu smakował posiłek. W odwrotnej sytuacji... hmm... sami wiecie. Załóżmy,że nasz rodak, którego ego wychodzi daleko poza granice jadalni nie wytrzyma "zniewagi" Hindusa i zacznie go pouczać/ nawracać/ moralizować w kategoriach wyuczonych (zakodowanych) wzorców kulturowych. Finał takiej konfrontacji może być różny, w zależności od tego jakie przyjmiemy zmienne. Ja chciałabym jednak zwrócić uwagę na opcję, w której każda strona spróbuje zaciekle bronić swoich racji.
"Od beknięcia do wojny" - myślisz,że to infantylny przykład? Nic bardziej mylnego. Ludzie potrafią pokłócić się do grobowej deski z powodów o wiele bardziej irracjonalnych i chyba nie muszę Cię do tego przekonywać.
Wielu z nas ogląda świat zewnętrzny, zapominając,że tak naprawdę obserwuje go w osobistych okularach. Okulary takie mają oprawki różnego koloru i materiału, czasami posiadają zanieczyszczoną lub porysowaną optykę, oraz dioptrie (+/-) o różnym stopniu nasilenia. Ogólnie mają nam one poprawić widzenie. Niestety nader często to, co powinno nam służyć zniekształca nasze postrzeganie. Tak samo jest z naszym ego. Niby ma spełniać funkcje ochronne, ale za bardzo rozdmuchane zniekształca nam rzeczywistość. Karmi się lękami przez co doprowadza do konfliktów ze światem i ze sobą samym. Odnosząc się do naszego teoretyczno-gastrycznego przykładu:optyka Polaka i Hindusa sprawdzała się w ich własnych krajach, jednak kiedy zderzyły się dwie kultury okazało się,że szkła trzeba przetrzeć w obu przypadkach- właśnie po to by móc zintegrować dwa stanowiska bez przeciągania liny w zabawie pt."po której stronie leży prawda".
Każdy z nas przywiązany jest (w mniejszym lub większym stopniu) do swoich idei, które scalają się w jego osobistą tożsamość. Czasami jesteśmy tak złączeni ze swoimi poglądami,że będziemy ich bronić (według ego: ochraniać) do upadłego. Jakże często ego boi się,że utraci siebie, gdy tylko pozwoli sobie na spojrzenie na świat oczami drugiej osoby. Na dodatek nasz system sprawy nie ułatwia - w mediach, na ulicy, w życiu codziennym, wszędzie dookoła widzimy etykiety i podziały. Nauczyliśmy się bronić przed tym co uznajemy za "inne niż moje" (czytaj: "złe"). Dlatego łatwo przychodzi nam ocenianie drugiego człowieka- tak jakby był on zagrożeniem dla naszej egzystencji. Oceniając go czujemy się lepiej sami ze sobą, ochronieni przed swoimi cieniami.
Cóż, nie potępiajmy się jednak - ty i ja nie jesteśmy wolni od ego. Powtórzę: żyjemy w świecie dualnym (dobry-zły, ładny-brzydki, lepszy-gorszy,góra-dół, dzień-noc). Nasze byty zawierają w sobie zarówno światło i cień, czerń i biel oraz wiele innych kolorów pośrednich. Nie pójdziemy do przodu, zarówno prywatnie jak i jako cywilizacja ,jeśli nie zaczniemy od akceptacji i skupieniu się na integracji całości, czyli naszych blaskach i cieniach.
W następnym poście postaram się rozwinąć nieco temat walki ze "złem". Z premedytacją ujęłam to słowo w cudzysłów. Dlaczego? Wyjaśnię następnym razem...
Nawet Reksio ma swój cień!
